Bilim adamları,Akdeniz ısınırken korkunç etkileri konusunda uyardı !!

Tatilciler Akdeniz’in yaz sıcaklığının tadını çıkarabilirken, iklim bilimcileri bir dizi şiddetli sıcak dalgasında yanarken deniz yaşamı için korkunç sonuçlar konusunda uyarıyorlar. Bilim adamları, Barselona’dan Tel Aviv’e, yılın bu zamanı için 3 santigrat derece (5,4 Fahrenhayt) ile 5 santigrat derece (9 Fahrenhayt) arasında değişen olağanüstü sıcaklık artışlarına tanık olduklarını söylüyorlar. Su sıcaklıkları bazı günlerde düzenli olarak 30 C’yi (86 F) aşmıştır.

Avrupa’da ve Akdeniz çevresindeki diğer ülkelerde aşırı sıcaklar bu yaz manşetlere konu oldu, ancak yükselen deniz sıcaklığı büyük ölçüde gözden uzak ve akıllardan uzak. Deniz ısı dalgaları, ılık su alanları oluşturan okyanus akıntılarından kaynaklanır. Hava sistemleri ve atmosferdeki ısı da suyun sıcaklığına göre dereceler üzerine yığılabilir. Ve tıpkı karadaki benzerleri gibi, denizdeki ısı dalgaları da insan kaynaklı iklim değişikliği nedeniyle daha uzun, daha sık ve daha yoğun. Barselona’daki Deniz Bilimleri Enstitüsü’nden araştırmacı Joaquim Garrabou, durumun “çok endişe verici” olduğunu söylüyor. “Sistemi çok fazla zorluyoruz. İklim sorunları konusunda bir an önce harekete geçmeliyiz.” Garrabou, 2015 ve 2019 yılları arasında Akdeniz’deki ısı dalgaları hakkındaki raporu yakın zamanda yayınlayan bir ekibin parçası. Rapor, bu fenomenlerin deniz türlerinde “büyük ölümlere” yol açtığını söylüyor. Global Change Biology dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, binlerce kilometrelik Akdeniz kıyılarında mercanlar, süngerler ve deniz yosunu dahil yaklaşık 50 tür etkilendi.

Doğu Akdeniz havzasındaki durum özellikle vahimdir. İsrail’in Oşinografi ve Limnolojik Araştırma Enstitüsü’nde deniz biyoloğu ve gazetenin yazarlarından biri olan Gil Rilov, İsrail, Kıbrıs, Lübnan ve Suriye açıklarındaki suların “Akdeniz’deki en sıcak nokta kesinlikle” olduğunu söyledi. Yaz aylarında ortalama deniz sıcaklıkları artık sürekli olarak 31 C’nin (88 F) üzerindedir. Bu ısınan denizler birçok yerli türü uçurumun eşiğine getiriyor, “çünkü her yaz optimum sıcaklıkları aşılıyor” dedi.

Onun ve meslektaşlarının biyoçeşitlilik kaybı açısından tanık oldukları şey, önümüzdeki yıllarda Akdeniz’in daha batısında Yunanistan, İtalya ve İspanya’ya doğru gerçekleşmesi beklenen şeydir. Garrabou, denizlerin kömür, petrol ve gaz üretimiyle atmosfere salınan fazla ısının %90’ını ve atmosfere salınan karbondioksitin %30’unu emerek gezegene hizmet ettiğine dikkat çekiyor. Bu karbon yutucu etki, gezegeni daha da sert iklim etkilerinden korur. Garrabou, okyanusların ve denizlerin sağlıklı durumda olması nedeniyle bunun mümkün olduğunu söyledi. “Ama şimdi okyanusu sağlıksız ve işlevsiz bir duruma getirdik”dedi. Deniz ısınmasının azaltılması için dünyanın sera gazı emisyonlarının büyük ölçüde azaltılması gerekecek olsa da, okyanus bilimciler özellikle deniz alanlarının %30’unun balık tutma gibi insan faaliyetlerinden korunmasını garanti etmek için yetkilileri arıyorlar ki bu da türlere bir şans verecek iyileşmek ve gelişmek için. Akdeniz bölgesinin yaklaşık %8’i şu anda korunmaktadır. Garrabou ve Rilov, politika yapıcıların Akdeniz’in ısınmasından ve etkisinden büyük ölçüde habersiz olduklarını söyledi. Rilov, “Bilim adamları olarak bizim işimiz, bunu onların dikkatine sunmak, böylece düşünebilmeleri için,” dedi.

Sıcak hava dalgaları, özellikle sıcak havanın yağmur veya az rüzgar olmadan belirli sayıda gün boyunca devam etmesi durumunda ortaya çıkar. Kara ısı dalgaları, deniz ısı dalgalarına neden olur ve ikisi, kısır, ısınma döngüsünde birbirini besleme eğilimindedir. Orman yangınları, kuraklıklar, mahsul kayıpları ve dayanılmaz derecede yüksek sıcaklıklar gibi dramatik yan etkileri olan kara ısı dalgaları, Akdeniz çevresindeki birçok ülkede olağan hale geldi.

Ancak bilim adamları, denizdeki ısı dalgalarının, yakında ele alınmazsa, Akdeniz’e kıyısı olan ülkeler ve orada yaşayan 500 milyondan fazla insan için de ciddi sonuçlar doğurabileceğini söylüyor. Yıkıcı fırtınalar karada daha yaygın hale gelebileceğinden, balık stokları tükenecek ve turizm olumsuz etkilenecektir. Akdeniz, küresel okyanus yüzey alanının %1’inden daha azını temsil etmesine rağmen, dünyanın bilinen deniz türlerinin %4 ila %18’ini içeren, deniz biyoçeşitliliğinin ana rezervuarlarından biridir. En çok etkilenen türlerden bazıları, deniz habitatlarının işleyişini ve çeşitliliğini korumanın anahtarıdır. Çok miktarda karbondioksit emebilen ve deniz yaşamını barındıran Posidonia oceanica deniz otu çayırları veya aynı zamanda yaban hayatına ev sahipliği yapan mercan resifleri gibi türler risk altında olacaktır. Garrabou, kaydedilen deniz ısı dalgalarının olağanüstü olduğu yüzey ile 45 metre (yaklaşık 150 fit) derinlik arasında türler üzerindeki ölüm etkilerinin gözlemlendiğini söylüyor. Isı dalgaları Akdeniz yüzeyinin %90’ından fazlasını etkiledi.En son bilimsel makalelere göre, Akdeniz’deki deniz yüzeyi sıcaklığı 1982 ile 2018 arasında her on yılda 0,4 C (0,72 F) arttı. hiçbir pes etme belirtisi olmadan geçen on yıl….. !! Haber; Cem Bayram SEÇEN