Bugünden Önlem Alınmazsa Deniz Kıyısındaki Ülkeleri Önemli Zararlar Bekliyor

2100 yılına kadar dünyadaki ortalama sıcaklıkların 1.5◦C artmasının ortalama deniz seviyesini 52 cm artıracağı öngörülüyor. Eğer sıcaklık artışı 2.0 ◦C olacak olursa deniz seviyesindeki artış ortalama olarak 63 cm’yi aşabiliyor. Bildiğiniz gibi ortalama sıcaklıkların 1.5◦C veya 2.0◦C artışla sınırlanması Paris Anlaşmasının başarılı olmasının ötesinde ancak karbondioksit salımının daha da kısıtlanması ile mümkün hale geliyor.

Trump yönetiminin ABD’yi Paris Anlaşmasından çıkardığı düşünülecek olursa mevcut durumda yüzyıl sonu için ortalama sıcaklık artışının 3.0◦C’yi aşması beklenmelidir. Isınma 2◦C’ye tutulmazsa ve yüksek emisyon senaryosunu izlerse (RCP 8.5J14) deniz seviyesindeki yükselmenin ortalamada 86 cm olması mümkündür. RCP 8.5J14 senaryosuna göre deniz seviyesindeki artış 1.8 metreye kadar da yükselebilir ama bu küçük bir ihtimaldir.

Britanya Ulusal Denizbilimleri Merkezi’nden bilim insanları deniz seviyesindeki bu yükselmenin nasıl bir maddi zarara yol açacağını Environmental Research Letters’daki makalelerinde ortaya koydular. Deniz seviyesindeki yükselme ortalama sıcaklıkların en az arttığı 1.5◦C artış durumunda bile bu yüzyılın sonunda yılda 10.2 trilyon ABD doları kayıplara yol açabilir. 10.2 trilyon dolar küresel GSYİH’nın %1.8’ine denk gelmektedir. Bu kayıp miktarı bugünden yüzyılın sonuna dek kayıpları önlemek için özel bir önlem alınmaması durumunda söz konusu olacaktır. Bundan anlamamız gereken, eğer şimdiden gerekli uyum önlemlerini almayacak olursak yüzyılın sonunda biz ağır bir faturanın beklediğidir.

Eğer küresel ısınma ortalamada 2◦C’ye yükselecek olursa deniz seviyesinin artmasıyla oluşacak sellerden meydana gelecek hasar da 11.7 trilyon ABD dolarına (küresel GSYİH’nın %2’si) yükselecektir. Isınma 2◦C’ye tutulmazsa ve yüksek emisyon senaryosunu izlerse (RCP 8.5J14) meydana gelebilecek hasar ortalamada 14.3, senaryo dağılımının tepesinde de 27 trilyon doları bulabilir. Bu küresel GSYİH’nın %5’i civarındadır.

Ülkeler arasındaki dağılıma bakıldığında üst orta gelirli ülkelerin yıllık taşkın maliyetlerindeki en büyük artışı (% 8’e kadar GSYİH) yaşayacağı öngörülmektedir. Çin üst orta gelirli ülkeler grubunda olduğundan bu zararın önemli kısmı deniz seviyesine yakın önemli sanayi merkezleri nedeniyle Çin’e atfedilmektedir. Yüksek gelirli ülkeler, kısmen de olsa, daha düşük tahmini taşkın maliyetlerine sahiptir. Bunun nedeni de bu ülkelerin kıyı şeritlerinin ve buralardaki yapılaşmanın günümüzün koruma standartlarına uygun olmasıdır.

Eğer bugünden sonra tüm dünyada kıyı koruma standartları gelecekteki deniz seviyesi artışına uygun halde düzenlenecek ve bu değişikliklere şimdiden uyum sağlanacak olursa meydana gelmesi beklenen hasarın onda birine indirilmesi mümkündür. Ancak bugünden sonra gerekli önlemler alınmayacak olursa gelecekte deniz kıyısındaki ülkelerin önemli zarar görmesi mümkündür.

KAYNAK  :S Jevrejeva et al. 2018. Flood damage costs under the sea level rise with warming of 1.5 °C and 2 °C. Environ. Res. Lett. 13 074014.-https://climatechange.boun.edu.tr/?p=2090

BÜLENT ÖZGEN-HABER MERKEZİ