Cittaslow (Sakin Şehir) Nedir?

Cittaslow hareketi 1999 yılında İtalya’da doğdu. Cittaslow’daki ‘citta’ İtalyancada ‘şehir’, ‘slow’ ise İngilizcede ‘yavaş’ demek. Bu iki sözcüğün birleşmesinden türeyen Cittaslow, ‘sakin şehir’ anlamına geliyor.

Yaşam kalitesini yükseltmek amacıyla kentlerin kendilerini değerlendirmeleri ve farklı bir kalkınma modeli fikrini savunan sakin şehir akımı, kısa sürede tüm dünyaya yayıldı. Toskana’nın sınırları dahilinde bulunan Greve in Chianti’nin eski Belediye Başkanı Paolo Saturnini sayesinde doğan bu akım; Bra, Positano ve Orvieto belediye başkanları tarafından da benimsendi.

Slow Food (Yavaş Yemek) hareketini şehir boyutuna taşımayı hedefleyen Cittaslow felsefesi, günümüzde 30 farklı ülkede uygulanıyor. 

Küreselleşmeyle beraber şehirlerin üretmekten ziyade tüketen yerler haline geldiğini savunan Cittaslow hareketinin esas amacı, şehirlerin kendi kimliklerine sahip çıkmasını ve özgünlüklerinin korunmasını sağlamak. 

Ayrıca insanların birbirleriyle iletişim kurabilmeleri, yerel değerlere sahip çıkılması, yaşam kalitesinin yükseltilmesi, tarihi ve doğal eserlere önem verilmesi, altyapı sorunlarının ortadan kaldırılması, geri dönüşüme ve yenilenebilir enerjiye ağırlık verilmesi de sakin şehir akımının amaçları arasında yer alıyor.

Cittaslow Şehir Olmak İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir? 

Öncelikle Cittaslow unvanı kazanmak isteyen şehirlerin bu akımın felsefesine uygun hareket etmesi ve Cittaslow Kuruluşuna sunduğu başvuru dosyasından yeterli puanı alması gerekiyor. Bu puanı almak için de kuruluş tarafından belirlenen kriterler çerçevesinde çalışmalar yapılması lazım. Cittaslow kriterlerini bir takım ana başlıklar altında toplamak mümkün: 

• Çevre politikaları
• Altyapı politikaları
• Kentsel kalite için teknolojiler ve tesisler
• Yerel üretimi korumak
• Tarım, turizm, esnaf ve sanatkarlara dair politikalar
• Misafirperverlik, farkındalık ve eğitim için planlar
• Slow Food faaliyetlerine ve projelerine destek
• Sosyal uyum

Ayrıca unutulmaması gereken bir detay daha var. Sakin şehir olabilmek için gerekli olan şeylerden bir tanesi de şehir nüfusunun 50.000’den az olması. 

Cittaslow: Türkiye Şehirleri

Ülkemiz tarihi, doğal güzellikleri ve UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan varlıklarıyla dünya çapında bir coğrafya. Bu sebeple “sakin şehir” kavramına da oldukça uygun. Öyle ki dünya genelindeki sakin şehirlerden tam 18’i Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde yer alıyor. Her bölgeden bir ya da iki şehir anlattık. İşte, huzur veren Türkiye’nin sakin şehirlerinden bazıları:

Ege Bölgesindeki Cittaslow Şehirleri: Mavi ve Yeşilin Kucakladığı Huzur Durakları

Coğrafyası itibarıyla Ege; masmavi denizin ve doğanın bir araya geldiği, yaz-kış ziyaret edilebilen huzur dolu yerlerden. Seferihisar, Gökçeada, Akyaka, Yenipazar, Köyceğiz’le birlikte Ege Bölgesi, cittaslow kriterlerini karşılayabilen 5 şehri bölgesinde barındırıyor.

Seferihisar: Türkiye’nin İlk Sakin Şehri (Cittaslow)

Cittaslow hareketine 2009 yılında katılan Seferihisar, ülkemizin ilk sakin şehri konumunda yer alıyor. Burada yaşayan insanların büyük çoğunluğu tarımla uğraşıyor. Bölgedeki diğer geçim kaynağı da turizm.

Eğer İzmir’de yaşamıyorsan Seferihisar’a ulaşmanın en kolay yolu öncelikle İzmir’e uçmak ve oradan bölgeye aktarma yapmak. 

İzmir Uçak Bileti Ara

Gökçeada: Güneşin En Yavaş Battığı Cittaslow Şehri

Türkiye’nin batı köşesine yer alan Gökçeada; masmavi denizi, yemyeşil doğası, sualtı güzellikleri ve huzur veren sakinliği ile yaz ya da kış fark etmeksizin gidilebilecek özel bir güzergah. Saklı bir cennet olan Gökçeada’da, unutamayacağın türden bir gezi deneyimi yaşayabilir ve ruhunu tazeleyerek dinginleşebilirsin. Dünyanın cittaslow unvanına sahip ilk adası olan Gökçeada’ya, Edremit’e uçup oradan aktarma yaparak ulaşabilirsin.

Karadeniz Bölgesindeki Cittaslow Şehirleri: Doğanın Kalbine Doğru

Yeşilin tonları, büyüleyici manzaraları, yaylaları ve gölleri… Karadeniz Bölgesi, doğanın tam kalbinde yer alıyor. Bahar ve yaz aylarının güzel renklerini, oksijenini ve huzurunu yakalamak isteyenler genelde Karadeniz’e seyahat etmeyi tercih ediyor. Bu bölgenin sakin şehir kriterlerine uyan noktaları ise Gerze, Şavşat, Perşembe, Uzundere, Göynük ve Mudurnu.

Gerze: Türkiye’nin En Mutlu Yeri

Sinop’un Gerze ilçesi, Türkiye’nin en mutlu yeri olarak temiz havası ve sakinliği ile bizi kendine çekiyor. Karadeniz’de bir balıkçı kasabası dinginliğinde, yerel halkın da misafirperverliğiyle kendini huzurun kollarına bırakman için Gerze seni bekliyor.  

Sinop Uçak Bileti Ara

Şavşat: Doğanın En Güzel Hali

Gitmeni önerdiğimiz cittaslow Türkiye listesindeki şehirlerden biri de Artvin’e bağlı Şavşat. 2015 yılında sakin şehir unvanını alan Şavşat, bir belde ve 70 adet köyden oluşuyor. Şavşat doğal güzellikleri ve tarihi yapıları bir yana sürdürülebilir özellikleriyle de hayli ilgi çekici. Burada yaşayan çiftçiler, esnaflar ve zanaatkarlar kamusal açıdan destekleniyor.  

Doğu Anadolu Bölgesindeki Cittaslow Şehri: Tarihi Bir Coğrafya

Doğu Anadolu; birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış, kültürlerini almış tarihi bir coğrafya. Bu tarihi bölgede cittaslow unvanına sahip bölge ise Ahlat.

Ahlat: Doğu Anadolu’nun Plajı

Bitlis’e bağlı Ahlat, Van Gölü’nün kıyısına yaslanmış bir yerleşim yeri. Bölgenin tarihi M.Ö 15. yüzyıla kadar uzanıyor. Uzun yıllar boyunca çok fazla uygarlığa ev sahipliği yapmış. Şimdilerde ise göl kenarlarındaki plajlarıyla Doğu Anadolu’da keyif dolu manzaralar sunuyor. Ayrıca bu bölgede su sporları da yapılıyor. Buraya ulaşmanın en kolay yolu ise Van’a uçmak ve buradan aktarma yapmak.

Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki Cittaslow Şehri: Mezopotamya’nın Kadim Toprakları

Tarihi, kültürü, coğrafyası ve lezzetleriyle kendine has bir yapısı olan Güneydoğu Anadolu, ilk medeniyetlerin doğduğu topraklar olarak da biliniyor. Torosların güneyinden başlayan bölgede bir tane de cittaslow şehri yer alıyor: Halfeti.

Halfeti: Gizemli Şehir

Birecik Barajı yapımı sırasında sular altında kalan Şanlıurfa’nın ilçesi Halfeti, yüzyıllar boyu farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir yer. Tarihi bir bölge olmasının haricinde suların altına kalan bölgenin gizemli görüntüsü de bambaşka bir dünyaya kapı aralıyor. Bu sularda gerçekleştireceğin tekne turu hiçbir seyahat deneyimine benzemeyecek. Halfeti, Şanlıurfa’nın batı ilçelerinden biri olsa da coğrafi konumu gereği Gaziantep’e hayli yakın. O yüzden tarihiyle göz dolduran Halfeti’ye ulaşmak için Şanlıurfa’ya da Gaziantep’e da uçabilirsin. Tercih sana kalmış, ama biz Halfeti’nin Gaziantep’e biraz daha yakın olduğunu hatırlatalım.

Akdeniz Bölgesindeki Cittaslow Şehirleri: Sakin ve Huzurlu Rotalar

Yeşil yamaçlara sırtını yaslamış, koca Akdeniz’i çevresine sarmış bir bölge. Antik kentlerin gölgesinde muhteşem bir doğaya sahip olan bu turizm cenneti, Isparta’ya bağlı Eğirdir ve Yalvaç isimli iki adet cittaslow şehrine ev sahipliği yapıyor. 

Eğirdir: Berrak Tatlı Sular

Eğirdir, Isparta’ya bağlı sakin ve huzurlu bir yer. Kıyısında bulunan Eğirdir Gölü’nün birçok plajı mevcut ve kamp yapmak da mümkün. Turizm anlamında çok popüler değil, ancak muhteşem güzellikte bir yer. Berrak tuzsuz sularda yüzmek istersen buraya gelmeni öneririz. Ayrıca Türkiye’deki kuş türlerinin neredeyse yarısı burada görülebiliyor. Şayet buraya geleceksen gözlerin hep etrafta olsun, belki daha önce görmediğin bir kuş türüyle karşılaşabilirsin. 

Yalvaç: Taşı Toprağı Tarih

Isparta’ya bağlı küçük bir yerleşim yeri olan Yalvaç, M.Ö 3. yüzyılda kurulmuş bir kent. Helenistik dönemden kalma Pisidia Antiokheia isimli bir antik kenti de bulunuyor. Bu antik kentin içerisinde kutsal yapılar mevcut. Ayrıca Selçukluların bıraktığı eserler de hala görülebilir. Yalvaç’ın taşı toprağı tarih dersek yanlış olmaz. 

İç Anadolu Bölgesindeki Cittaslow Şehri: Tarih Dolu Topraklar

Bereketli ve tarih dolu Anadolu toprakları genelde turizm açısından çok ziyaret edilen yerler değiller. Ancak tarihler boyu oluşan bu kültürü gözlemlemek için gezip görülmesi gereken çok fazla yer var. Güdül ise İç Anadolu Bölgesinde cittaslow kriterlerine uyan tek yerleşim yeri.

Güdül: İç Anadolu’nun Sakin Şehri

Güdül, Ankara şehir merkezine yaklaşık 90 km uzaklıkta yer alıyor. Etrafında mağaralar, çaylar, ormanlık araziler bulunan bu huzur şehri; Hitit, Frig, Roma, Bizans uygarlıklarına ev sahipliği yapmış. Malazgirt Meydan Muharebesinden sonra da Türklerin egemenliğine geçmiş. Tarihi ve kültürel mirasını hala koruyan Güdül’ü ziyaret etmek istersen Ankara’ya uçman yeterli.

Marmara Bölgesindeki Cittaslow Şehirleri: Marmara’da da Sakin Şehir Mümkün

Marmara, ülkenin kuzeybatısında yer alan ve İstanbul gibi büyük bir metropolü sınırlarında barındıran bir bölge. Bu bölgede cittaslow’un ne işi var diyebilirsin. Merak ediyorsan hemen anlatalım.

Vize: Trakya’nın İlk Sakin Şehri

Trakya’nın ilk sakin şehri Vize oldukça köklü bir tarihe sahip olmasının yanında doğal güzellikleri de kendinde barındırıyor. Halkının yarısının emekli nüfusa sahip olduğu bu bölge; hayli sessiz, sakin ve yaşanılası. İstanbul’a hayli yakın olan bölgede tarihi ve turistik açıdan ziyaret edilecek pek çok mekan var.  

Taraklı: Geçmişe Huzurlu Yolculuk

Birinci derece SİT alanı olan Taraklı, Sakarya’da yer alıyor. Osmanlı zamanından kalma evleri ilçenin her yerinde görebilirsin. Sadece evler değil; hanlar, hamamlar, su değirmenleri de burada görülmesi gereken yerler arasında. Tarihe doğru sakin ve huzurlu bir yolculuk yapmak istersen Taraklı’ya gelebilirsin. 

KAYNAK : https://blog.flypgs.com/cittaslow-sehirler/

HABER: BÜLENT ÖZGEN