Gizemli Vaşakların Hüzünlü Sırları

28 Eylül 2018 - kez okunmuş

Ana Sayfa » Bilim»Gizemli Vaşakların Hüzünlü Sırları

Merkezi Kars’ta bulunan KuzeyDoğa Derneği dünya çapında bir başarıya imza attı. Dernek iki yıl süren çalışmaların ardından bu yıl, dünyanın görülmesi en zor canlılarından dört vaşağa uydu vericisi taktı. Alınan sonuçlara göre, bu türün kaderinde hem umut hem de hüzün var.... Aynı zamanda Utah Üniversitesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi de olan Şekercioğlu, çalışma alanları Sarıkamış’ta orman sınırında gezerken gündüz saatleri olmasına karşın önünden üç kurdun geçtiğini görür. Sonra rasgele iki fotokapan kurar bölgeye. Önünden geçen her canlıyı otomatik fotoğraflayan bu cihazların kaydettiği görüntülere inanamazlar. Hiç beklemedikleri bir şekilde poz veren vaşak ve yavrularının görüntüleri karşısında şaşırıp kalırlar. Çünkü vaşakların dünya dağılım haritasında Kars ve civarı yoktur.

Ekip araştırmaya koyulur… Görüntüledikleri vaşak türlerinin bilinen vaşaklardan farklılaşarak bir alttür oluşturduğunu tespit ederler. Bu sayede KuzeyDoğa Derneği, küresel çapta tehlikede olan vaşakların alttürü ‘Kafkas Vaşağı’nın (Lynx lynx dinniki) Sarıkamış’ta üreyen bir popülasyonu olduğunu ispatlar. Bu türün dünya dağılım haritasının değişerek Sarıkamış’ı da içine almasını sağlar. Ancak iş bununla bitmez…

Çalışmalara devam eden Şekercioğlu ve ekibi, Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Utah, Zagreb, Kafkas, Boğaziçi ve Zürih üniversitelerinden katılan bilim insanlarıyla birlikte ‘Doğu Anadolu Yaban Hayatını Araştırma ve Koruma Projesi’ kapsamında vaşaklar hakkında daha fazla bilgi edinmek amacıyla onlara uydu vericisi takmaya karar verir. İki yıl süren çalışmaların ardından bu yıl dünyanın görülmesi en zor canlılarından olan dört vaşağı yakalayarak uydu vericisi takarlar.

Vericiden gelen bilgiler onların neslinin devamını sağlayacak çalışmalar açısından umut verici olduğu kadar da hüzünlü. Şekercioğlu şöyle yorumluyor: “Bölgede karacalar bittiğinden daha çok tavşan ve kemirgenlerle besleniyorlar. Bu nedenle ağırlıkları dünya ortalamasının altında. Normalde bir vaşağın ağırlığı 18-45 kilo arasında. Bizimkiler ise 15-20 kilo civarında. Bunun besin kaybından kaynaklandığını düşünüyoruz. 40 foto kapan çalışıyor arazide. Hiç karaca çekmediğimiz yıllar oluyor. Kızıl geyikler olmadığı için aynı durum bölgedeki kurtlarda da var. Bu veriler onların bulundukları bölgenin şartlarına uyum sağlamaya çalıştıklarını gösteriyor. Bölgedeki yabandomuzu sayısı da çok az. Aşağı yukarı kurtlar kadar nüfusu kaldığını tahmin ediyoruz. Oysa sağlıklı bir ekosistemde yabandomuzu gibi otçul hayvanların sayısının yırtıcıların sayısından en az 10 kat fazla olması gerekiyor.”