Hem Turistik Cazibe Merkezi Hem de Laboratuvar

Güney Norveç’te bir sualtı restoranı hem turistik bir cazibe merkezi olma özelliği taşıyor, hem de yerel deniz araştırmacıları için yaşayan bir laboratuvar.

Güney Norveç yakın zamanda açılan bir su altı restoranıdır. Bu, restoran insanları yerel deniz yaşamının önemi konusunda eğitmek için yeni bir yol bulmaktadır. Oslo mimarlık firması Snøhetta tarafından tasarlanan restoran, okyanusa yarı batık 34 metre uzunluğunda bir yapıdır.

Geçen yıl kurulan laboratuvar deniz yaşamı hakkında tüm bilgileri insanlara sunuyor. Merkezde, dış deniz yosunu büyüyor ve deniz salyangozları ve ahırlar camlara yapışıyor.

Kaba beton, deniz yaşamını bunun üzerinde büyümeye teşvik etmek için seçildi, engebeli kıyı şeridi ise denizin “dramını” vurguluyor.

Agder Üniversitesi’nde ve kurum içi deniz biyologunda doçent olan Trond Rafoss, “Her şeye kıyı ekosistemine göz diyoruz” diyor. “Soğuk suların biyoçeşitliliği iyi bilinmemektedir. İnsanların deniz yaşamı hakkında daha fazla bilgi sahibi olduklarını, okyanuslarımıza daha fazla bakacaklarını düşünüyoruz. ” şeklinde konuştu.

Rafoss, kuzey denizlerinin “renkliliğine” dikkat çekerek halkı iklim değişikliğinden etkilenme yollarını anlama konusunda motive edeceğini düşünüyor. Tarımsal kimyasalların okyanusa dökülmesini, karadaki yiyeceklerin aşırı üretilmesini ve CO2’nin okyanus asitleşmesine neden olduğunu belirtiyor. “Ama tersine çevrilebilir” diyor.

Restoran, Rafoss’un araştırması için hayati öneme sahip. Norveç hükümetinden bir “sualtı laboratuvarı” olarak fon alıyor ve Rafoss, yüksek lisans öğrencilerine deniz ekolojisi alanındaki araştırma konularına ilham bulmak için düzenli olarak eğitim veriyor. Şimdiye kadar yapılan araştırmalar, liman ekosistemlerinde deniz ekosistemlerinin nasıl restore edileceğine ve wrasse balıklarının ne ölçüde öğrenebilecekleri konusunda deneysel çalışmalara baktı.

Özel bir işletme ile işbirliği yapmadan, üniversite böyle bir kaynağı finanse edemezdi. İlişki aynı zamanda Rafoss’un projenin yarısını ödeyen Norveç hükümetinden fon sağlamasını da sağladı. “Giderek daha fazla sayıda [araştırma fonu] toplum ve iş üzerindeki etkiye bağlı” diyor.

Rafoss, restoranı disiplinlerarası bir araştırma projesinin bir parçası olarak kullanarak, insanların tatile çıktıklarında veya eğitim amaçlı bir boş zaman aktivitesinde bulunduklarında bilim hakkında ne kadar öğrenebileceklerini ölçmenin yollarını kullanmayı planlıyor. Deneyimlerin yazılı metinlerden çok daha fazlasını öğretebileceğini düşünüyor.

“İnsanlar tatile çıktığında, yeni bir şeyi eğlenceli bir şekilde öğrenmek istiyorlar” diyor. “Doğa bilimleri bilgisini halk arasında artıran deneyimler hakkında bilgi edinmek istiyoruz.”

Restoranda yazılı açıklamalar yapmak yerine, garsonlara, gördükleri hakkında akşam yemeği bilgilendirmek için garsonları eğitiyor. Bazı ziyaretçiler başlangıçta zayıf görünürlük ve kirli su hakkında şikâyetçi olmuş olsa da, restoran ekibi bulutlu manzaraların ilkbaharın deniz yaşamı için mevsimin büyümesi nedeniyle olduğunu açıkladı.

Tabii ki, bu herkes tarafından erişilebilir bir deneyim değil: menü için tek bir seçenek var ve fiyatı £ 199. Ancak sahiplerinden biri olan Stig Ubostad, onu “kova listesi” hedefi olarak görüyor. Denizin altında eşsiz bir yaşam manzarası eşliğinde özenle hazırlanmış 18 çeşit deniz mahsulünün tadına bakmak için dört saat harcamak, pek azının karşılayabileceği de olsa eşsiz bir deneyim.

Eğitim heyeti restoranın menüsüne uzanıyor. Şef, Nicolai Ellitsgaard, “Her şeyi buradan mutfağa sürükleyip, Norveç’in güney kesiminde burada sahip olduğumuz çeşitliliği göstermek istiyoruz” diyor. Sürdürülebilirliğe, balığın bütün kısımlarına, değer biçilmeyen türlere ve izinsiz kullanıma odaklanılır.

Ubostad, araştırmanın işin çekirdek bir parçası olduğunu vurguluyor. “Altında bir restorandan çok daha fazlası olacak” diyor. “Deniz merakını arttırmak istiyoruz.”Halkın restoranın camını deniz yaşamına dahil etmesini masa rezervasyonu yaptırmaktan daha ucuz yolları var. Yakında çevrimiçi olarak bir kamera kurulacak, böylece insanlar izleyebilsinler, gördükleri yeni türleri yakalayabilsinler ve “vatandaş bilimi” projesi olarak isimler ve zamanlar verdiler.

Bir bilim insanı tarafından onaylandıktan sonra, bu görüntüler kameraya farklı deniz yaşamını nasıl tanıyacağını öğreten bir makine öğrenme algoritmasına beslenir. Nüfus seviyelerini izlemek için bu deneysel teknolojinin kıyı boyunca yayılması umulmaktadır.

Snøhetta’nın iç mimarlarından Heidi Pettersvold Nygaard binanın sıradışı yapısının “herkes için erişilebilir” olduğunu söyledi. “Kıyı şeridinde dolaşıp deneyimin bir parçası olabilirsiniz” diyor. “Nasıl çalıştığını ve peyzajda nasıl oturduğunu görebilirsiniz.”

Bu yıl yeni bir komşu halk katılım merkezi de kurulacak. Rafoss, ziyaretçilerin en iyi şekilde öğrenmelerini ve özellikle de gençleri nasıl etkileyeceklerini araştırmaya devam ediyor. Deneme yaptıkları bir seçenek de deniz dibindeki drone kameraları. “Gençler gerçek zamanlı olarak şeyler istiyorlar, kendi başlarına keşfetmek istiyorlar” diyor. “[Merkezin] genç bilim insanlarını deniz ekosistemleri araştırmalarına daha fazla katılmaları için çekeceğini umuyoruz.”

‘Bu bir eğitim devrimi’: AI üniversite yaşamını nasıl dönüştürüyor?

İşbirliğinin başka yerlerde de çalışabileceğine inanıyor. Araştırma ve eğitim çalışmaları sayesinde “biyolojik çeşitlilik için mücadeleye katılan daha fazla insan” olduğunu öngörüyor. “Benim için en önemli şey bu restoran konseptinin canlı bir doğa olmadan çalışamaması” diyor. “İşletmeyi temiz bir çevre ile bağlarsanız, son beş yıl boyunca burada geçirdiğim tüm saatler boyunca gördüğüm en büyük yarar bu”.

Rachel Hall’ın Norveç ziyareti, Londra’daki Norveç Büyükelçiliği tarafından desteklendi ve bu yazının içeriğinde hiçbir şey söylenmedi.

KAYNAK : http://www.denizticaretgazetesi.org/gundem/hem-turistik-cazibe-merkezi-hem-de-laboratuvar/12529

BÜLENT ÖZGEN-HABER MERKEZİ