Rus tehditleri orta Avrupa’yı nükleer savaş hazırlığına soktu

Varşova’nın kuzey ucundaki modern bir çelik üretim tesisinin altında iki kat el değmemiş bir Soğuk Savaş kalıntısı yatıyor: gaz maskeleri, sedyeler, ilk yardım çantaları ve sivil savunma liderlerinin hayatta kalmasına ve kurtarmaya rehberlik etmesine yardımcı olacak diğer öğeleri içeren bir sığınak nükleer saldırı veya diğer felaketler durumunda operasyonlar.

Duvardaki bir Avrupa haritası hala Sovyetler Birliği’ni gösteriyor – ve bağımsız Ukrayna yok. Eski botlar ve ceketler küf kokusu yayar. Bir askeri saha panosu uyarır: “Dikkat, düşmanınız dinliyor.” Sözcü Ewa Karpinska’ya göre, 1950’lerde inşa edilen ve şimdi ArcelorMittal Warszawa fabrikası tarafından “tarihi bir merak” olarak sürdürülen odaların, bir gün yeniden sığınak olarak kullanılabileceğini şimdiye kadar kimse ciddi olarak düşünmemişti. Ancak Rusya, bir nükleer santralin çevresini bombalayarak ve Rusya’nın nükleer silah kullanma tehdidini tekrarlayarak Ukrayna’yı ezip geçerken, Polonya hükümeti bu ay ülkedeki 62.000 hava saldırısı sığınağının envanterini çıkarma emri verdi.

Savaş, Avrupa’da korkuları tetikledi ve bunlar özellikle Polonya ve Romanya gibi Ukrayna’ya sınırı olan ve radyolojik bir felaket durumunda oldukça savunmasız olacak ülkelerde hissediliyor. Polonya hükümetinin emrinden sonra itfaiyeciler geçen hafta çelik fabrikasının sığınağını ziyaret etti ve kayıtlarına kaydetti. Varşova’nın liderleri, konvansiyonel silahlarla bir saldırı durumunda şehrin metro ve diğer yeraltı sığınaklarının 1,8 milyon sakininin tamamını ve daha fazlasını tutabileceğini söyledi.

ArcelorMittal Warszawa fabrikasının Karpinska’sı aniden barınak hakkında sorular alıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in taktik nükleer saldırı yapma tehditlerinin ardından “herkes endişeli” dedi. “Bir nükleer saldırı düzenlemeyeceğine, bunun tamamen çılgınca olacağına inanıyorum, ancak kimse bu savaşı başlatacağına gerçekten inanmadı.”

Ukrayna’nın Zaporizhzhia nükleer santrali çevresinde yaşanan çatışmalar sırasında Polonya, yerel itfaiye istasyonlarına nükleer saldırı sonrası verilecek koruyucu tabletleri vermek ve gerektiğinde bunları nüfusa dağıtmak için bir plan hazırladı. Avrupa’nın başka yerlerinde – radyasyona maruz kalınması durumunda boyundaki tiroid bezini koruyan – Potasyum iyodür konusunda hükümetin halka onları satın almaya çağırdı. Finlandiya da  dahil olmak üzere hızlı bir bilgilendirme oldu . Soğuk Savaş sırasında Avrupa’da yüz binlerce sığınak vardı. Bazıları yapılaşmadan II. Rusya ile sınır komşusu olan Finlandiya, İsveç ve Danimarka ile birlikte barınaklarını düzenli bir şekilde korumuştur. Örneğin Finlandiya, şehirlerde ve nüfusun yaklaşık üçte ikisini barındırabilecek diğer yoğun nüfuslu bölgelerde barınaklara sahiptir. Bazıları 100 kilotonluk bir nükleer bombanın patlamasına dayanacak şekilde tasarlanmıştır. Bazı ülkeler Soğuk Savaş dönemindeki yeraltı sığınaklarını hâlâ sürdürürken, Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra bazıları müzelere dönüştürüldü – bugün gerçek bir koruma sağlamayan daha eski bir nükleer korku çağının kalıntıları.

Bomba sığınakları, eski Yugoslavya’nın nükleer bir saldırıya karşı hazırlıklı olma doktrininde önemli bir unsurdu. En ünlüsü, Bosna’daki Saraybosna’dan 60 kilometre (35 mil) uzaktaki dağlık bir alanda, askeri ve siyasi liderleri korumak için inşa edilmiş geniş bir yeraltı kalesidir. O zamanlar sadece Yugoslav cumhurbaşkanı, dört general ve onu koruyan bir avuç asker tarafından bilinen Konjic bölgesi, 2010 yılında modern bir sanat galerisine dönüştürüldü. “Askeri-politik ve jeopolitik açıdan, şu anda küresel ortam ne yazık ki (Soğuk Savaş sırasında) olduğu gibi, çok ağır bir yaklaşan savaş duygusunun yükü altında” dedi. siteyi yöneten bir devlet kurumu. Sığınağın yeni bir savaşta yeniden hizmete girebileceğini, ancak nükleer silahların çok daha güçlü hale gelmesiyle “inşa edildiğinde olması gerektiği kadar yararlı” olmayacağını söyledi.

Romanya’da, eski bir tuz madeni olan ve şu anda turistik bir cazibe merkezi olan Salina Turda, hükümetin potansiyel sığınaklar listesinde yer alıyor. Birçok kentli de Varşova, Prag ve Budapeşte gibi şehirlerde metroya binerken her gün farkında olmadan sığınakların yanından geçiyor. Varşova şehri güvenlik ve kriz yönetimi direktörü Michal Domaradzki, “Metro istasyonlarında ve diğer yeraltı alanlarında, tüm metro boyunca trenlere kaç kişinin sığabileceğini ölçtük” dedi. “Tüm nüfus için yeterli alan var.”

Macaristan’ın başkenti Kentsel Ulaşım İşçileri Sendikası başkanı Attila Gülyas, kentin metro hatlarında düzenli olarak yapılan tatbikatlara katıldı. Budapeşte metro hattı 2’deki Astoria istasyonunun şefi olarak binlerce insanı barındırmak için eğitildi. Gülyas, “Sistem bugün hala yerinde, mükemmel çalışıyor, herhangi bir acil durumda devreye alınabilir” dedi. “2. ve 3. metro hatlarının tünellerinde sığınak sistemi ile 220 bin kişiye kadar kişi korunabiliyor.” Ancak Rusya’nın Avrupa’ya karşı bir enerji savaşı yürütmesi ve enerji maliyetlerinin artmasıyla birlikte, çoğu kişi için temel endişe, kışı nasıl geçireceğidir.

Romanya, Bükreş’teki Uzman Forumu yorumcusu Sorin Ionita, birçok kişinin bir Rus nükleer saldırısını “Ruslara büyük bir askeri avantaj sağlamayacağını” çünkü imkansız gördüğünü söyledi. Yine de, Putin’in tehditleri, kargaşa içindeki bir dünyada genel bir endişe duygusuna katkıda bulunuyor. Rus işgalinin başlamasından sadece birkaç gün sonra,

Çekler bir nükleer saldırıya karşı bir çeşit önlem olarak potasyum iyodür hapları satın aldılar. Uzmanlar, bunların nükleer santral felaketinde yardımcı olabileceğini, ancak nükleer silaha karşı değil. Devlet Nükleer Güvenlik Dairesi başkanı Dana Drabova, böyle bir durumda radyasyon önleyici hapların “işe yaramaz” olacağını söyledi. Haber ; Cem Bayram SEÇEN