MTA’nın yayımladığı yenilenmiş diri fay haritası, Kahramanmaraş merkezli deprem felaketi sonrası en çok araştırılan konulardan birisi oldu.
Bu diri fay haritası deprem üretebilecek riskli yerleri gözler önüne sererken, şimdi de MTA Ankara ‘nın batısında yer alan ‘Kuvaterner Fayı’ bilgisi Türkiye’nin gündemine oturdu. İşte ilçe ilçe MTA diri fay hattı sorgulama tabloları ile beraber son gelişmeler.
Asrın en büyük deprem felaketi sonrası yaralar sarılmaya devam ederken, Türkiye diri fay hatları haritası en çok arananlar arasında zirvedeki yerini koruyor. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA ), Türkiye Diri Fay Haritası’nda göze çarpan ve Ankara ‘ya çok yakın konumda bulunan ‘Kuvaterner Fayı’ hakkında bilgi verdi. MTA, 45 il ve 110 ilçede 5,5 ve üzeri büyüklükte deprem üretebilecek 485 diri fay olduğunu açıklarken, ‘Kuvaterner Fayı nedir’ sorusu araştırılmaya başlandı. Kuvaterner fay hattı tehlikeli midir? İstanbul ve Ankara’da risk var mı? İşte tüm detaylar…
Türkiye Diri Fay Haritası kapsamında haritalanan diri fayların kendi içerisinde dört sınıfa ayrıldığı kaydedilirken, deprem yüzey kırığının, 1900 ile günümüz zaman aralığında yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş fay olduğu, ‘Holosen fayı’nın Holosen’de (son 11.000 yılda) yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş fay olduğu ve Holosen faylarının dirilikleri dolayısıyla, deprem potansiyellerine ilişkin verilerin kesin veya kesine yakın olduğu bildirildi.
TÜRKİYE DİRİ FAY HARİTASI YENİLENDİ Türkiye diri fay hatları haritası yenilendi. 7,7-7,6 Kahramanraş ve 6,4 Hatay depremleri sonrası Türkiye fay hattı ile beraber ‘Evimin altından fay geçiyor mu’ son dönemin en çok merak edilenleri arasına girdi. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü MTA , 45 il ve 110 ilçede 5,5 ve üzeri büyüklükte deprem üretebilecek 485 diri fay olduğunu açıkladı. Peki diri fay nedir? Diri fay hatları tehlikeli midir? İşte en net fotoğraflarla beraber Türkiye deprem haritası…
KUZEY-DOĞU ANADOLU DİRİ FAY HARİTASI GÜNDEME OTURDU Türkiye , 7,7 ve 7,6’lık iki büyük depremle sarsıldı. Büyük depremin etkisiyle Türkiye genelinde bina sağlamlık testleri hız kazanırken, vatandaşlar yaşadıkları il ve ilçenin zeminine dair bilgi almak adına diri fay haritası araştırmalarına girdi. İŞTE BÜYÜK FOTOĞRAFLA TÜRKİYE DEPREM HARİTASI:
DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE EN AZ RİSKLİ BÖLGELER Türkiye Deprem Haritasına göre deprem riskinin en az olduğu dördüncü ve beşinci grupta yer alan iller ise Sinop, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Kırklareli, Ankara , Edirne, Adana, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Konya ve Karaman’dır.
YENİ MTA DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE DEPREM RİSKİ TAŞIYAN İLÇELER LİSTESİ Adıyaman- Gölbaşı Afyon- Çay, Dinar, Kızılören, Sandıklı Ankara- Şereflikoçhisar Antalya- Demre Aydın- Bozdoğan, Germencik, İncirliova, Koçarlı, Köşk, Kuşadası, Nazilli, Söke, Sultanhisar, Yenipazar Balıkesir- Gönen, Manyaz Batman-Kozluk Düzce- Çilimli, Cumayeri, Gölyaka, Gümüşova, Kaynaşlı Elazığ- Palu, Sivrice Erzincan- Üzümlü Eskişehir- İnönü Antep – İslahiye Hakkari- Şemdinli Hatay- Erzin, Hassa, Kırıkhan, Payas Isparta- Eğirdir, Senirkent, Uluborlu İzmir- Kemalpaşa, Seferihisar, Tire Kahramanmaraş- Nurhak, Türkoğlu Kayseri- Talas, Yeşilhisar Kırıkkale- Keskin Kırşehir- Akpınar, Mucur Kocaeli- Başiskele, Derince, Gölcük, Kartepe Konya- Akşehir, Altınekin, Doğanhisar, Ilgın Kütahya- Gediz, Simav Malatya- Akçadağ Manisa- Ahmetli, Alaşehir, Gölmarmara, Kırkağaç, Salihli, Sarıgöl, Soma, Turgutlu Mersin- Çamlıyayla, Mut Muğla- Menteşe, Milas Muş- Korkut, Varto Niğde- Altunhisar, Bor Osmaniye- Düziçi, Toprakkale Sakarya- Akyazı, Arifiye, Ferizli, Hendek, Karapürçek, Sapanca Urfa-Bozova Siirt- Eruh Şırnak- Beytüşşebap Sivas- Altınyayla, Yıldızeli Tokat- Niksar, Pazar, Reşadiye Van- Çaldıran, Özalp Yalova- Altınova, Çınarcık
Yeni MTA diri fay hatları haritasına göre, en aktif diri fay, Tokat Niksar’dan çıkarak Amasya, Kastamonu, Karabük ve Bolu’yu geçiyor, Adapazarı’na kadar ulaşıyor. Adapazarı Akyazı’dan çıkan bir başka fay da, İzmit Körfezi’ne kadar uzanıyor. En son 1912’de kırılan Tekirdağ fayı da Şarköy’de karaya çıkıyor, buradan da Saros Körfezi’ne ulaşıyor. Bursa’nın güneydoğusundan gelen çok sayıda diri fay, kentin kuzeybatısına kadar uzanıyor.
Deprem haritasına göre; Çınarcık, Mecitözü-Sungurlu ve Ecemiş de, Türkiye ‘nin diri fay hatları arasında bulunuyor. Erzincan’da 1939’da 7.9 büyüklüğünde deprem üreten fay da, kentin doğusundan başlayarak, Amasya’nın batısına kadar uzanıyor. Muş Varto, Bingöl Karlıova ve 1975’te 6.6 büyüklüğünde depreme neden olan Lice fayları da haritada bulunuyor. Ege’de de özellikle Gediz deltası altındaki diri fay büyüklüğü ile dikkati çekiyor. Bu fay, Sarıgöl’den Salihli’nin doğusuna kadar uzanıyor.
DOĞU ANADOLU FAY HATTI Yukarıdaki haritadaki sağ tarafta Doğu Anadolu Fay Hattı görünüyor. Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki 2 depremin daha güney batıya doğru fay hatları için yeni stres yüklediği yorumları yapıldı. Nitekim 20 Şubat 2023’te saat 20:04’de 3 dakika arayla Hatay’ın Defne ve Samandağ ilçelerinde 6,4 ve 5,8 büyüklüğünde iki şiddetli deprem meydana geldi.
Bölgedeki bir diğer diri fay olarak da, Söke’den Ege sahiline uzanan fay hattı. İzmir Seferihisar fayı da ilçeyi ikiye bölüyor. Afyon Akşehir, Burdur ve Dinar fayları da diri fay haritasında yer alıyor. MTA DİRİ FAY HARİTASI YENİLENDİ Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü MTA tarafından yeni diri fay haritası yayımlandı YENİ DİRİ FAY HARİTASI İÇİN TIKLAYINIZ…
DİRİ FAY NEDİR? Diri fay veya aktif fay, tarihsel olarak incelendiğinde daha önce deprem oluşturmuş ve yeniden deprem yaratma ihtimalinin kuvvetli olduğu tüm faylara teknik bir jeoloji terimi. Yer kabuğundaki çeşitli ölçekteki kayma yüzeyleri, fay olarak isimlendirilir. Fay hattı canlılıkları sadece yazılı tarihsel kataloglardan değil aynı zamanda tarihi yapıları etkileyen faylanma işaretlerinden de anlaşılabilir.
1509 BÜYÜK İSTANBUL DEPREMİ Marmara Bölgesi’nde Kuzey Anadolu Fay hattı ile beraber oluşan depremler dikkat çekiyor. Bu büyük fay hattının uzantısı olan Orta Marmara diri fayı bölgede risk teşkil ediyor. 1509 İstanbul depremi 10 Eylül 1509 tarihinde merkez üssü Marmara Denizi’nin kuzeydoğusu olan 7.2 şiddetinde olduğu tahmin edilen deprem olarak kayıtlara geçti. Bu İstanbul depremi sonucunda Osmanlı İmparatorluğu’nun başkentinde 4.000 ila 13.000 arasında kişi hayatını kaybetti. Yine bu büyük depremde 10.000’den fazla kişi yaralandı, yaklaşık da 1.070 hane yıkıldı ve binlerce yapı ağır hasar aldı.
1766 İSTANBUL DEPREMİ: KÜÇÜK KIYAMET 1766 İstanbul depremi, Marmara Denizi’nin doğusunda 22 Mayıs 1766 Perşembe sabahı olmuş gerçeleşmiş jeologların ve deprem bilimcilerin ifadesiyle çok büyük bir depremdir. Bu İstanbul depremi Kocaeli’nden Tekirdağ’a kadar uzanan geniş bir alanda etkili oldu. Marmara kıyılarında Tsunami yarattığı kayıtlara geçen deprem, büyük hasarlara yol açmıştır. 4.000’den fazla kişi öldüğü tahmin ediliyor.
İSTANBUL’DA 250 YILDA BİR BÜYÜK DEPREM RİSKİ ARTIYOR Kronolojik olarak İstanbul deprem tarihi incelendiğinde son 500 yılda 2 büyük deprem göze çarpıyor. Gölcük depremi ve Düzce depremi İstanbul depremi olarak sayılmıyor. 7 şiddetinin üzerinde büyük depremlerin Orta Marmara diri fay hattı ile İstanbul depremi oluşmasının yaklaşık 250 yılda bir olması göze çarpıyor. Deprem uzmanları son büyük İstanbul depremi 1766 yılında gerçekleştiği dikkate alındığında, Orta Marmara fay hattı için yeni bir deprem riskinin arttığını ifade ediyor.
KAYNAK : https://www.sabah.com.tr/galeri/ekonomi/diri-fay-haritasi-son-dakika-mta-paylasti-kuvaterner-fayi-ankaranin-batisindaki-fay-hattina-dikkat/24
HABER : BÜLENT ÖZGEN