Ağaçlar İklim Değişikliği Hakkında Bize Ne Söyleyebilir?

Bilim insanları ağaçların halkalarını inceleyerek geçmişteki iklim hakkında bilgi edinebiliyorlar. Eğer daha önce ağaç gövdesinden bir kesit gördüyseniz, büyük ihtimalle üzerinde birçok halka olduğunu fark etmişsinizdir. Tıpkı dart oyunundaki hedef tahtasına benzerler.

Bu halkalar bize ağacın yaşı ve yaşadığı senelerdeki hava durumu hakkında bilgi verir. Açık renkli halkalar baharda ve yaz mevsimi başlarında oluşan halkalar iken, koyu renkli halkalar ise yaz sonunda ve sonbahar aylarında oluşan halkalardır. Bir koyu ve bir açık renkli halka çifti ağacın hayatındaki bir seneye denk gelir.
Ağaçlar yağmur ve sıcaklık gibi etkenlere karşı hassas oldukları için, kendi çevrelerindeki bölgesel iklim hakkında bilim insanlarına bilgi verebiliyorlar. Örneğin, ağaç halkaları sıcak ve nemli yıllarda normalden daha geniş olurken, soğuk ve kurak yıllarda ise daha ince olurlar. Hatta eğer ağaçlar kuraklık gibi daha çetin koşullara maruz kalırlarsa o sene neredeyse hiç büyüyemeyebilirler bile.

Bilim insanları günümüzdeki ağaçları inceleyip, onlardan edindikleri bilgileri meteoroloji istasyonlarından aldıkları nemlilik ve sıcaklık değerleriyle kıyaslayabiliyorlar. Ancak çok yaşlı ağaçlar meteoroloji istasyonları kurulmadan önceki zamanlar hakkında bize bilgi verebiliyor!
Dünyada birçok bölgede günlük hava durumu kayıtları sadece 100 – 150 yıldır tutulmakta. Bu yüzden yüzlerce hatta binlerce yıl önceki iklim hakkında bilgi edinmek için bilim insanları ağaçlara, mercan resiflerine ve buzullara başvurmalılardır.

KAYNAK  : climatekids.nasa.gov/tree-rings/https://climatechange.boun.edu.tr/?page_id=1676

BÜLENT ÖZGEN-HABER MERKEZİ