Zeytin Katliamı İtirafı

 Muğla’nın Yatağan ilçesinde termik santrale kömür elde etmek için binlerce zeytinin yasadışı bir şekilde söküldüğü İl Tarım Müdürlüğü tarafından da kabul edildi. Bölgenin kömür ocakları ve termik santraller tarafından nasıl bir çevre ve kültür katliamına uğradığı ise Ekoloji Kolektifi tarafından raporlaştırıldı.

TERMİK İÇİN ÇEVRE, TARIM, TARİH YOK EDİLİYOR

Yıllardır çevre ve sağlık sorunları nedeniyle birçok kez ülke gündemine gelen Yatağan Termik Santrali bu sefer de yöredeki zeytinlikleri yasa dışı bir şekilde sökmesi ile gündeme geldi. Termik santrale kömür temin etmek için yöredeki tarım alanlarını, köyleri, zeytinlikleri her geçen gün yutan termik santral, binlerce yıllık tarihsel varlıklara da zarar veriyor.

Yatağan Turgut Mahallesinde yaşayan yurttaşlar termik santral kömür işletmelerinin kamulaştırma yoluyla ellerinden alınan zeytinliklerini söktüğünü, bunun yasalara aykırı olduğunu dile getirerek Yatağan İlçe Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne başvurdu. Turgut Yardımlaşma Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği Başkanı Kazım Erol’un yöredeki zeytinlerin söküldüğüne dair dilekçesine yanıt veren İlçe tarım Müdürlüğü Zeytincilikle ilgili 2012 yılında çıkarılan yönetmeliğe karşı Danıştay’a birçok dava açıldığını belirterek, yönetmeliğin yürütmesinin 2013 yılında durdurulduğunu aktardı.

YASALARI HİÇE SAYARAK 1483 ZEYTİN SÖKÜLMÜŞ

Bu yürütmeyi durdurma kararının tamamlanmamış ya da tüm sonuçlarıyla ortaya çıkmamış olan işlemler için kazanılmış hak yaratmayacağına dair Danıştay Hukuk Müşavirliğinin görüşü olduğunun altını çizen İlçe Tarım Müdürlüğü, “28.09.2017 tarihinde söz konusu araziye gidilerek çalışma alanı içresinde 35 parselde 1483 adet zeytin ağacının İl/İlçe Müdürlüğü görüşü alınmadan söküldüğü ve kesildiği tespit edilerek idari para cezası kesildiği..” dile getirildi.

Müdürlük Google Eart görüntüleri incelemesinden kesilen sökülen zeytin ağaçlarının Danıştay’ın yürütmeyi durdurma kararından sonraki bir tarihte gerçekleştirildiğinin görüldüğünün de altını çizdi.

SÖKÜLEN ZEYTİN SAYISI ÇOK DAHA FAZLA

Turgut Yardımlaşma Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği Başkanı Kazım Erol ise İlçe Tarım’ın yazısında söküldüğü belirtilen 1483 zeytinin sadece belli bir bölgeden sökülen zeytinler olduğunu aktararak “Bölgede termikçi şirketin söktüğü zeytin sayısı 47 bin civarında. İlçe Tarım’ın yazısında belli koşullarla zeytinlerin sökülebileceğine dair bir anlamda çıkabiliyor. Biz önümüzdeki günlerde zeytinlerin sökülmesine karşı Danıştay’a dava açmaya hazırlanıyoruz” diye konuştu.

TERMİK SANTRALİN ETKİLERİ RAPORLAŞTIRILDI

Öte yandan Ekoloji Kolektifi “Yatağan Termik Santrali etki alanındaki Turgut Köyü Hak İhlalleri” başlıklı yayınladığı raporda, termik santralin çevre, tarım ve arkeolojik eserlere verdiği zararları gözler önüne serdi. Yöredeki termik santral kaynaklı çevre kirliliği, hak ihlalleri ve kültürel varlıklar üzerinde santralin etkilerini ele alan Ekoloji Kolektifi, raporun “Sonuç ve Tavsiyeler” yöre halkının 30 yıldır ağır çevre kirliliği altında olduğuna dikkat çekti. “Bölgede hak ihlallerinin sonlandırılması, mağduriyetlerin giderilmesi, doğanın korunarak yenilenmesi ve diğer canlıların yaşamlarını sürdürülebilir hale getirilmesi için hem yasa uygulayıcılarına hem yurttaşlar ile yurttaş hareketlerine hem de işletmecilere sorumluluklar ve ödevler düşmektedir” diyen Ekoloji Kolektifi, yıllardır çevre koruma mevzuatının getirdiği düzenlemeleri uygulamaktan kaçınmanın toplumsal, ekolojik ve ekonomik bedelinin büyük olduğunun altını çizdi.

VARLIK YOKLUK EŞİĞİ

Ekoloji Kolektifi raporunda şu görüşlere yer verdi:

“Yatağan başta olmak üzere hem kömür hem de termik santralın yarattığı çevresel etkiler bütüncül olarak bir an önce tespit edilmelidir. Çevresel bozulmanın getirdiği ekolojik ve ekonomik maliyetler tüm canlı yaşamını, uygarlığı varlık-yokluk eşiğine taşımaktadır. Var olan sorunları görünür kılmak, yeniye, iyiye ve doğruya yönelecek bir bilgiyi, bilgelik zeminini de bize sağlayacaktır. Dünyayı kuşatan ve giderek içinden çıkılmaz sınır noktasına yönelten iklim değişikliği sorununa ülkeye yeni faturalar çıkartmamak için de asgari yasal düzenlemelerin hayat bulmasını sağlamak gerekir”.

GÖÇE ZORLANAN VE GÖÇ TEHDİDİ ALTINDAKİ KÖYLER

Rapora göre Yatağan Termik Santralında yakılacak kömürün açık ocak madencilikle yeraltından çıkarılması faaliyetleri sırasında göçe zorlanmış ya da ruhsat alanları uyarınca bu tehlikeyle karşı karşıya kalabilecek köylerin listesi şöyle:

• Akçaova
• Salihpaşalar
• Paşapınarı
• Bayır
• Kafaca
• Bahçeyaka
• Gökpınar
• Çaybükü
• Bozüyük
• Bağyaka
• Kapubağ
• Yeşilköy
• Şahinler
• Yeniköy
• Eskihisar
• Bencik
• Köklük
• Yeşilbağcılar Turgut
• Zeytin
• Gökgedik Kırık
• Turgutlar
• Hacıveliler Hacıbayramlar
• Hisarardı
• Yava

UYDU GÖRÜNTÜLERİ İLE TERMİK SANTARLİN YAYILIŞI

Raporda, Yatağan Termik Santralında kullanılan kömürü elde etmek için gerçekleştirilen açık ocak madencilik faaliyetlerinin gelişimini, 2004-2017 yılları arasındaki uydu görüntüleriyle ortaya kondu.

YAYINA HAZIRLAYAN : BÜLENT ÖZGEN-HABER MERKEZİ